موزه تاریخ طبیعی همدان یکی دیگر از جاهای دیدنی همدان است و در انتهای خیابان چهار باغ همدان قرار گرفته است.موزه تاریخ طبیعی همدان گنجینه‌ای گران‌بها از گونه‌های گیاهی و جانوری ایران است که در سال 1351 هجری شمسی به همت گروهی علاقه‌مند و سخت‌کوش و چند تن از دبیران دبیرستان و اساتید دانشگاه در سالن کوچک و محدودی که در گوشه‌ای از دبیرستان موسوم به پهلوی آن زمان قرار داشت به نمایش درآمد.
در روزهای آغازین تاسیس، این موزه در مکانی به مساحت 60 متر مربع افتتاح گردید و پس از 4 بار جابه‌جایی در نهایت به مکانی با زیربنای 2000 متر مربع در محل دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا انتقال یافت تا از سال 1371 به بعد مورد بازدید بسیاری از علاقه‌مندان، دانشمندان و گردشگران قرار بگیرد. موزه تاریخ طبیعی همدان با دارا بودن 6 سالن اصلی، به یکی از موزه‌های غنی ایران برای تحقیق دانش‌پژوهان و دانش‌آموزان تبدیل شده است و هر ساله علاقه‌مندان و پژوهشگران بسیاری برای بازدید از این موزه، همدان را به عنوان مقصد سفری خود انتخاب می‌کنند.
شما با گشت‌و‌گذار در محوطه داخلی موزه آثار نگهداری شده‌ی این مجموعه را در 6 سالن که به نام‌های سالن صدف‌ها و مرجان‌ها، سالن زمین شناسی، سالن پستانداران و پرندگان، سالن آبزیان، سالن پروانه‌ها و حشرات و سالن خزندگان نامگذاری شده است خواهید دید.
بنا بر اظهار نظر کارشناسان موزه تاریخ طبیعی همدان با بهره گیری از الگوها و استانداردهای بین المللی طراحی و تکمیل شده و این گنجینه نه تنها در ایران بلکه در خاورمیانه و جهان نیز حرف برای گفتن دارد.
وجود انواع ماهیان و آبزیان، خزندگان، پستانداران تاکسیدرمی شده و نمونه های کانی و فسیلی برخی جانوران، این موزه را بسیار دیدنی و جذاب ساخته است به طوری که رنگارنگی طبیعت و حیوانات و محیط پیرامون آنها را می توان در آن به نظاره نشست و لذت برد.در لابه‌لای این مجموعه اعجاب‌انگیز که هم‌اینک به عنوان یکی از گرانبهاترین سرمایه‌های ملی و بستری برای مطالعات دانش پژوهان و اهل تحقیق شناخته شده است، هزاران نمونه زنده، سنگواره و تاکسی درمی شده از گونه‌های گیاهی و جانوری به شیوه‌های مدرن و علمی نگهداری می‌شود.
موزه تاریخ طبیعی همدان در خاورمیانه بی‌نظیراست و براساس نظر مسئولان مربوط درحال حاضر ۵۰ درصد از گونه‌های پستانداران و ۷۰ درصد از گونه‌های پرندگان بومی پهنه وسیع ایران در کنار صدها نمونه از گونه‌های حیوانی و گیاهی عرصه گیتی در این موزه جلوه‌گری می‌کند.
همچنین از شناسنامه موزه که در دسترس قرار دارد چنین برمی‌آید که بیش از ۵۰۰ نمونه پرنده و ۱۴۰ نمونه از پستانداران متعلق به دوره‌های کهن تا عصر حاضر مختص اقلیم ایران که نسل بسیاری از آنان تاکنون منقرض شده یا در حال انقراض است را می‌توان در موزه تماشا و مطالعه کرد.
سالن نخست این موزه، سالن خلیج فارس است که در آن انواع دو کفه ایها، گاستروپودها، حلزونها، سخت پوستان، مرجان ها و اسفنج های خلیج فارس نگهداری می شود و علاوه بر آن از مجموعه های خارجی بخشی نیز به نمونه های ایرانی ملحق شده که جمع این دو مجموعه خارجی و ایرانی بهترین کلکسیون صدف های ایران موجود در موزه است.
سالن دوم نیز به سالن حشرات اختصاص دارد و در آن زیباترین پروانه های دنیا و ایران و حشرات متنوع جا داده شده است.
سالن سوم مخصوص پستانداران و پرندگان است و مجموعه پرنده ها و پستانداران ایران که خود از ارزش و اعتبار ویژه ای برخوردارند در این سالن قرار داده شده است.
سالن چهارم، سالن آبزیان، خزندگان و دوزیستان است که در آن مجموعه عظیمی از آبزیان که شامل ماهی های استان، ماهی های دریای خزر، ماهیان خلیج فارس و دریای عمان، انواع خزندگان، انواع دوزیستان و آکواریوم هایی جلوه های زیباست خودنمایی می کند.
در سالن پنجم سنگها، کانیها و فسیلها قرار گرفته که این سالن نیز در نوع خود در سطح جهان از نمونه های ایرانی منحصر بفرد است و زیباترین و و کاملترین مجموعه فسیل ها و کانیها که برای حتی هر بیننده عامی جذابیت خاص خود را دارد، قرار گرفته است.
در سالن‌های دیگر نیز جانوران تاکسیدرمی شده، سیکل زندگی حشرات، کانیها و سنگ‌های قیمتی به نمایش گذاشته شده‌اند که باید رفت و از نزدیک تمام این آثار را مشاهده کرد. بی‌شک این موزه به عنوان یکی از بهترین مجموعه‌های دیدنی ایران در شهر همدان است که 50 درصد از گونه‌های پستانداران و 70 درصد از گونه‌های پرندگان بومی را در خود جای داده است.
برای بازدید از موزه تاریخ طبیعی همدان شما باید به آدرس خیابان چهارباغ به سمت بلوار شهید مصطفی احمدی روشن بروید و ساعاتی را به تماشای موزه تاریخ طبیعی همدان بنشینید. در سفر به همدان بعد از بازدید موزه تاریخ طبیعی، پیشنهاد می‌کنیم به دیدن دیگر جاهای دیدنی همدان از قبیل دهکده تفریحی و توریستی گنج نامه، تپه هگمتانه، آرامگاه باباطاهر ، آرامگاه ابوعلی سینا و چندین اثر تاریخی و طبیعی دیگر نیز بروید تا خاطرات و شیرینی سفرتان در شهر مادها چندین برابر شود.
