بايِنْگان، يا بايَنگان،یکی از شهرهای استان کرمانشاه در غرب ایران است. این شهر در بخش باینگان شهرستان پاوه قرار دارد.بایَنگان یکی از شهرهای سردسیر شهرستان پاوه و اورامانات است. شهر مرزی باینگان در ۱۲۰ کیلومتری شمالغربی کرمانشاه واقع است.
شهر در منطقه پايكوهى قرار گرفته، و كوههاي شاهو، راگا و ماكوان مشرف بر آن است. دره زيباي سهور در شمال شهر واقع، و شعبهای از رود مرّه خيل در آن جاري است. رود چم مرهخيل از جنوب باينگان مىگذرد و به رود مرزی سيروان مىريزد. چشمههای دائمى چاوك و گرماب در نزديكى شهر واقع است و مردم از آب آنها، از طريق لولهكشى، استفاده مىكنند.
درآمد مردم این بخش برپایه دامداری، باغداری و کارگری سادهاست. آب باغداری بخش باینگان از رودخانه، چاههای عمیق و چشمه تأمین میشود. انواع محصولات باغداری، پرورش طیور به طریق سنتی، فراوردههای دامی و لبنی – که جنبه صادرات نیز دارد – و صنایع دستی، از اهم تولیدات این منطقه بهشمار میرود. اهالى باينگان از اهل سنت (شافعى) هستند و زبانشان كرديی است كه به لهجه جافى تكلم مىكنند.
زیستگاه تابستانی میگوره
از زیباییهای منحصر به فر این بخش منطقه گردشگری و زیستگاه تابستانی میگوره در نزدیکی بخش باینگان و نزدیگی روستای بانه وره است که از زیباییهای طبیعی منحصر به فردی برخوردار است و با وجود کوه های اطراف و چشمه های پرآب در این منطقه، زیستگاه تابستانی میگوره تلفیقی بسیار زیبا از طبیعت و سنگ را در برابر چشمان بیننده به تصویر می کشد.
قدمت تاريخی
قدمت تاريخى شهر به پیش از اسلام باز مىگردد چنان چه مسجد جامع باینگان توسط عبدالله بن عمر بن خطاب(رض) همزمان با دو مسجد روستای زردویی و تین پی ریزی شده است. طوايف «بادنيانِ» عراق، هسته اوليه جمعيت باينگان را تشكيل می داده، و شهر كنونى، ييلاق آنها محسوب مىشده است. به تدريج طوايفى در اين محل ساكن شدند و نام آن را از بادنيان به بانيكان و سپس به باينگان تغيير دادند. باینگان از قدیم الایام مهد و کانون افرادی مخلص چون ملا فتاح فرشید باینگانی معروف به امام شافعی ثانی و خلیفه حیدر حیدری باینگانی از پیران طریقت بوده است و حال نیز شهر از فیض وجود نوه خلیفه بزرگ به اسم حاج خلیفه علی حیدری بهره مند است. علاوه بر افراد مذکور آرامگاه دو شخص روحانی دیگر به نام های شیخ احمد و پدر ایشان بابا میکائیل موجود است که هویت آنان به درستی مشخص نیست.
روستای زردویی
زردویی، روان یا روان زدویی که همچنین با نام آتورگه نیز شناخته میشود، روستایی از توابع بخش باینگان شهرستان پاوه در استان کرمانشاه است.این روستا در دهستان ماکوان قرار دارد.روستای زردویی از روستاهای ماقبل اسلام میباشد و به عقیدهٔ مردم روستا نام زردویی به معنای زرتشتیان است و همچنین نام پیشین آن یعنی آتورگه نیز به معنای آتشکده میباشد.
روستای زردویی از قدیمی ترین روستاهای بخش باینگان بوده و وجود گوردخمه های متعلق به قبل از اسلام و مقبره “آما مِدران” که به روایتی برادر پیر میکائیل و یا یکی از بزرگان دینی آن زمان بوده در روستای زردویی، شاهدی بر این مدعاست. مردم این روستا که همگی اهل تسنن هستند از راه باغداری و دامداری گذران زندگی می کنند.این روستای یکی از پربازدیدترین روستاهای استان کرمانشاه می باشد که همه ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند . این روستا اولین روستایی است که بیکاری در آن وجود ندارد و همه افراد به حرفه ای مشغول می باشند و دارای کسب و کار هستند. در این روستا جشن های برگزار می شود از جمله برگزاری جشن «آگر نوروزی» که هر شب در ایام نوروز انجام میشود، برگزاری جشن آزادسازی کبکها، برگزاری جشن طبیعت، برگزاری جشن تبرسوزان و برگزاری جشنواره آوای روستا از جمله برنامههای متنوع روستای زردویی می باشد .
در ایام عید نوروز در سطح بخش باینگان جاذبه ها و برنامه های مختلفی برای بازدید مسافران وجود دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره میشود.
۱. ییلاق میگوری و غار سنگی حسین کوه کن
۲. روستای بانوان گیوه باف میوان
۳. روستای هدف گردشگری ساتیاری و اقامتگام بوم گردی آن
۴. روستای سفیدآب و چشمه خروشان آن
۵. روستای هدف گردشگری و دارای بافت با ارزش” زردویی
۶. قرآنهای تاریخی روستاهای زردویی و دودان
۷. منطقه حفاظت شده بوزین و مره خیل
همچنین در نقاط مختلف سطح بخش چادر ها و آقامتگاههای موق پذیرایی از گردشگران برپا میشود که بازدید از این بخش میتواند سفر خاطره انگیزی برای هر گردشگری رقم بزند.
ییلاق میگوری و غار سنگی حسین کوه کن
غار سنگی حسین کوه کن، غاری دست ساز است که در منطقه توریستی میگوره از توابع شهر بانهوره قرار دارد. این غار توسط یکی از اهالی این شهر به نام حسین کوهکن که در اثر انفجار مین یک پای خود را از دست داده بود به وسیله یک تیشه ایجاد شده است. ورودی غار، دریچهای باریک در دل صخره با شیبی اندک و ارتفاعی کوتاه و چند پله میباشد. حسین کوه کن در سال ۱۳۹۵ درگذشت اما اثر او برای یادگار برای سالیان متمادی باقی خواهد ماند.
روستای بانوان گیوه باف میوان
روستای میوان در دهستان شیوه سر بخش باینگان ، یکی از روستاهای دیدنی این منطقه است. روستایی که باغات آن دریک دره قرار گرفته و پای درختان نهرهای آب جاری است و خانهها در بالا و همین باعث زیبایی دوچندان آن شده است.
روستای ساتیاری و اقامتگام بوم گردی آن
روستای ساتیاری یکی از زیباترین روستاهای اورامانات با مردمانی فهیم و مهماننواز است. این روستا در حد فاصل ۲۵ کیلومتری شهرستان پاوه قرار دارد. روستای ساتیاری نزدیکترین روستا به بخش باینگان است. این روستا از لحاظ جغرافیایی آبوهوایی بسیار طبیعی و زیبا دارد. دامنههای روستا در فصل زمستان سفیدپوش و در فصل بهار پر از درختان متنوع و دارای سرسبزی چشمنوازی است. روستا دارای باغات فراوانی است. اکثر کوچههای این روستا سنگفرش است.معماری سنگی، پلکانی و همنوا باطبیعت، فرهنگ مهماننوازی و مهمانپذیری کمنظیر، الگوی سبک معیشت روستایی و طبیعت بکر و منحصربهفرد از جمله ویژگیهای برجستهای است که میتواند در کنار سایر جذابیتهای ویژه و مدیریت هوشمند، روستای ساتیاری را به یک مقصد گردشگری تبدیل کند. این روستا مانند سایر روستاهای منطقه از پتانسیل و قدرت بسیار بالایی به منظور توسعه گردشگری برخوردار است.
از مهمترین اقداماتی که به منظور شروع فعالیتهای گردشگری در روستای ساتیاری شکل گرفته است، طرح اقامتگاه بومگردی «اکوکمپ» ساتیاری است که مورد موافقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قرار گرفته است. مهماننوازی و با برپایی سیاه چادرها و تورهای مسافرتی رنگ و بوی زیبایی به این روستا داده است و از جمله جذابیتهایی است که گردشگران را مجذوب روستای ساتیاری میکند. مناظر زیبای طبیعت تا وجود محصولات ارگانیک و صنایع دستی میتواند به عنوان برگ برندهای در توسعه و رونق اقتصادی این شهرستان برای تمامی شهروندان باشد.
روستای سفیدآب و چشمه خروشان آن
سفید آب نام روستایی کوچک با تعداد خانواری کم در پنج کیلومتری شهر باینگان به طرف مرز عراق است که چشمه ای خروشان به همین نام در این روستا واقع شده است.
قرآنهای تاریخی،روستاهای زردویی و دودان
دو نسخه قرآن دست نویس در مسجد روستای دودان و یک نسخه دیگر نیز در مسجد روستای زردویی نگهداری می شوند.قرآن خطی روستای زردویی متعلق به سال ۸۹۰ هجری قمری است و باتوجه به شباهت در نوع رسم الخط، تذهیب و تزئینات قرآن ها، به نظر می رسد که قرآنهای دیگر نیز مربوط به یک مقطع تاریخی و دوران تیموری و اوایل دوران صفوی باشند. با وجود این قرآنهای تاریخی برای بخش باینگان ظرفیتهای بسیار خوبی در زمینه جذب گردشگر مذهبی و فرهنگی وجود دارد.اخیرا و در سال ۹۷ کار مرمت این قرآنها توسط سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری انجام شده است.
منطقه حفاظت شده بوزین و مره خیل
منطقه حفاظت شده بوزین و مره خیل منطقه ای است جنگلی وکوهستانی در بخش باینگان پاوه که باکشور عراق نیز هم مرز است . بلوط ایرانی ،بنه ، زیتون ،مورد ، ارغوان ، گلابی وحشی ،کیکم ، زالزالک ،زبان گنجشک ،آلوچه ،ختمی ،سیاه تلو ،لاله واژگون از انواع تنوع گیاهی این منطقه است. همچنین این منطقه دارای تنوع جانوری منحصر بفرد از جمله بز وپازن ، شوکا ،قوج ومیش ،گراز ، پلنگ ،سیاه گوش ، سنجاب ایرانی ، گربه وحشی ،شغال ، گرگ ، تشی ،روباه، تیهو ،کبک ، کمرکلی بزرگ ،گنجشک سانان ، عقاب ، مارپلنگی ، یله مار، گرزه مار میباشد.
تنوع زیستی گیاهی وجانوری بالا اقلیم متنوع این منطقه ازجمله کوهستان، جنگل های انبوه و عبور رودخانه سیروان از قلب منطقه ارزش های این زیستگاه را دوچندان ساخته و تنوع زیستی غنی را ایجاد نموده است و آنرا به یکی از زیباترین مناطق نمونه گردشگری در استان کرمانشاه تبدیل نموده سات.بسیاری از حیوانات و گیاهانی که در این منطقه وجود دارند بسیار نادردند مثلا گوزن شوکا تنها در ۳ نقطه دنیا یافت می شود.
