هنگامی که از خیابان پیروزی به سمت چهار راه شهدا میرویم ساختمان بزرگی نظرمان را به خود جلب میکند.این ساختمان همان موزه صنعت برق ایران از جاهای دیدنی تهران،نام دارد که یکی از موزههای تاریخی، صنعتی و آموزشی است که در سال ۱۳۷۴ در زمینی به متراژ ۴۵۰۰ مترمربع در4 طبقه مجزا در محوطهای با فضای سبز بسیار زیبا و دیدنی، آب نماها و… در جایی که یکی از قدیمیترین کارخانههای تولید برق در تهران قرار داشته ساخته شد.
معماری موزه صنعت برق
معماری موزه صنعت برق جالب و خاص است به طوری که بازدیدکنندگان در حین دیدن اشیاء و لوازم متوجه نمیشوند که چند طبقه بالا آمدهاند. سالنها زیگزاگ در کنار نیروگاه ۵۰۰۰ کیلوواتی بالارفته و طوری ساخته شده است که هر بخش به وسیله چهار پله از بخش دیگر جدا میشود. در حال حاضر موزه در جایی قرار گرفته که قبلاً کارخانه (۱۰۰۰۰ کیلوواتی) قرار داشت. نیمی از مساحت کارخانه برای ساخت موزه خراب شد و نیمه باقی مانده در موزه به کار رفته است که شامل یک واحد نیروگاه حرارتی (بخاری) با قدرت ۵۰۰۰ وات است و طوری قرار گرفته است که در تمام مراحل بازدید از موزه کارخانه در معرض دید است.
تاریخچه صنعت برق در ایران :
نخستین مولد برق در ۱۲۶۳ ش، به دستور ناصرالدین شاه قاجار وارد ایران شد و در تکیه دولت و (دربار)، به منظور روشنایی مورد استفاده قرار گرفت. در ۱۲۸۴ نخستین نیروگاه خصوصی برق شهر توسط مرحوم حاج حسین مهدوی (امین الضرب) در تهران گشوده شد. امین الضرب در سفر به روسیه وقتی روشنایی شهر را دید به دنبال دلیلش گشت که به نیرو گاه رسید و مدتها به تماشای آن نشست تا اینکه صاحب نیروگاه به او گفت قصد خریدش را داری و او گفت اگر ارزان بدهند بله. چون امین الضرب لباس مناسبی نداشت به تمسخر وی پرداخت و گفت پانصد تومان و او گفت قولنامه را بنویس. این موزه در سال ۱۳۷۴ ساخته شد.
ویژگی های موزه صنعت برق ایران :
در این گنجینه، اشیا و اسناد قدیمی مربوط به صنعت برق از حدود ۱۲۰ سال پیش تاکنون به همراه پیشرفتهای این صنعت در معرض دید علاقهمندان قرار گرفته است. همچنین، فیلمی از پیدایش صنعت برق در ایران در محل سالن آمفیتئاتر موزه، که مجهز به سیستمهای پیشرفته صوتی تصویری است، برای بازدیدکنندگان پخش میشود. ترتیب قرار گرفتن اجزا در موزه طوری است که روند تکامل صنعت برق را نشان میدهد. این تکامل از وسیله پیسوز، قبل از دوران هخامنشی شروع میشود و بعد از نمایش شمع و چراغهای نفتی، به نمایش اولین مولد ایران همراه با عکس و اسناد مربوط به آن در ۱۳۰۲ ق، در زمان ناصرالدین شاه، میرسد؛ سپس اولین نیروگاه عمومی که امینالضرب در ۱۲۸۴ ش به تهران وارد کرد با اسناد و عکس به نمایش گذاشته میشود؛ و به دنبال آن انواع لامپها، از لامپ ادیسون گرفته تا لامپهای امروزی، و نیز وسایلی که در مسیر انتقال به کار برده میشود، در معرض نمایش قرار گرفته است. دراین بین، روش تولید انرژی توسط مولدهای بادی و نوری توسط ماکت و به طور عملی نشان داده میشود.
